Over Emily Dickinson
Emily Dickinson werd geboren op 10 december 1830 en stierf op 15 mei 1886.
Zij woonde in Amherst, een universiteitsstadje in Massachusetts, in het ouderlijk huis met haar vader, moeder en jongere zuster Lavinia. Haar vader, die advocaat was en als een van de notabelen van Amherst zeer invloedrijk, had een dominant karakter. Haar moeder was een ingetogen, zorgelijke vrouw die vaak ziek was en dan door Emily en haar zuster werd verzorgd. Haar oudere broer Austin, de enige zoon, was zachtmoedig en gevoelig. Na zijn huwelijk met Susan Gilbert, een jeugdvriendin van Emily, ging hij met haar naast het ouderlijk huis wonen.
Toen Emily 28 was begon ze haar gedichten te ordenen en de met inkt overgeschreven gedichten in bundeltjes aan elkaar te naaien. Zij bereikte haar creatieve hoogtepunt rond haar dertigste, na haar ontmoeting met dominee Charles Wadsworth uit Philadelphia.
In 1862 reageerde ze op een oproep in de krant waarin jonge schrijvers werden uitgenodigd hun werk in te zenden. Hoewel ze geen erkenning vond voor haar literaire werk hield ze niet op met schrijven.
Rond haar twintigste trok Emily zich geleidelijk terug uit de samenleving. Na haar dertigste heeft ze het erf van haar vader niet meer verlaten. Ze zag alleen haar familie en bij uitzondering ontving ze bezoek. Ze schreef: ‘Ik woon waar alles mogelijk is, ik woon in een gedicht.’ Tijdens haar leven werd ze al een legende; men noemde haar ‘ The Myth’. Het blijft een raadsel waarom zij zich terugtrok en zich in het wit kleedde.
Emily Dickinson leed aan een ziekte, naar alle waarschijnlijkheid chronische nefritis, een nierziekte die ook genoteerd staat als de oorzaak van haar dood. Louise van Santen zegt hierover: ‘De vader van Emily, een zeer autoritair persoon, gedroeg zich uiterst tolerant tegenover het gedrag van zijn dochter Emily. Hij maakte geen bezwaar tegen het feit dat Emily weigerde mee te gaan naar de kerk, maar bovenal: hij stond haar toe te leven als kluizenaar. Dit zou erop wijzen dat de familie eerder bereid was Emily uit te roepen tot ‘zonderling’, tot een ‘Mythe ‘dan te beamen dat zij leed aan een afstotende ziekte. Het zou verklaren waarom haar zuster direct na haar dood ongelezen alle correspondentie heeft verbrand. Naar schatting had Emily ongeveer 10.000 brieven geschreven, waarvan ze altijd een kopie bewaarde. Het zou ook verklaren waarom alle medische rapporten van de verschillende artsen uit de archieven zijn gelicht. Het zou de witkatoenen kleding van Emily verklaren; hygiënisch en gemakkelijk te koken in de was. Dat er geheimen zijn in haar leven, ervaringen waar men zeker in die tijd niet openhartig over sprak, lezen we in haar gedichten, en we vermoeden een verhouding met een getrouwde man, misschien zelfs een abortus, maar het blijven vermoedens.
Emily schrijft in gedicht 1385:
‘Geheimen’ is een dagelijks woord
Toch bestaat het niet –
Gedempt – verdoezelt het vermoedens –
Gemompeld – wordt het stil –
Gekerkerd in het Menselijk Hart
Liggen onbetwist geheimen –
Maar het Rooster is te hecht –
Niets met Tong of Oor –
Vertrekt – of kan er door –
Geheimen opgestapeld daar
Verschijnen slechts één keer – en stom –
Op hun weg naar het Graf –
Elk gedicht dat zij schreef bevat een waarheid; haar waarheid. Elk onderwerp dat ze aanroerde is te herleiden tot een eigen ervaring. Het is van belang te weten, uitgaande van de hypothese van Louise van Santen, dat Emily Dickinson zich niet vrijwillig heeft teruggetrokken uit de wereld, maar dat nood haar dwong tot een haar ‘eenzame’ dagelijkse leven.
‘Woorden zijn mijn leven’ schrijft ze in een brief. Ze schreef omdat ze moest schijven. Dat niemand haar poëzie naar waarde schatte heeft haar inspiratie nooit verminderd. Zij was er om te schrijven. Zoals het gesprek met de lijster in een van haar gedichten:
‘Waarom zingen als niemand je hoort?’
‘Ik ben er om te zingen’ en weg vloog hij.
Na haar dood vond haar zuster Lavinia een ongekende hoeveelheid gedichten. De door Emily aan elkaar genaaide bundeltjes en losse gedichten waren bij elkaar gelegd als pakketjes. Er kwamen in totaal 1775 gedichten aan het licht. Door de belangstelling voor haar indringende poëzie die na haar dood voor het eerst werd onderkend zette men een speurtocht in naar haar verloren geraakte correspondentie. Uiteindelijk heeft men 1049 brieven getraceerd. Na haar dood werden er drie bundeltjes uitgegeven met gedichten die door de uitgever waren ‘aangepast’, ‘gecorrigeerd’ en grammaticaal gladgestreken.
Pas in 1955 verscheen de eerste bundel met de in totaal 1775 gedichten zoals Emily die in haar eigen stijl, ongehinderd door de literaire stromingen en conventies van die tijd, had opgeschreven. De bundel ‘The complete Poems of Emily Dickinson’ was samengesteld door Thomas H. Johnson. Emily gebruikte geen titels bij haar gedichten daarom heeft Johnson haar gedichten genummerd. Deze nummering is wereldwijd overgenomen.
Gebruikt materiaal voor de bewerking van ‘Emily Dickinson‘:
‘Emily Dickinson Gedichten’, vertaling Louise van Santen, uit. de Prom.
’Emily Dickinson Geheimen’, vertaling Louise van Santen, uit. de Prom.
’Emily Dickinson Liefdesgedichten’, vertaling Louise van Santen, uit. de Prom.
‘Emily Dickinson Brieven’, vertaald en bezorgd door Louise van Santen, uit. de Prom.
‘Meesterbrieven’,vertaling Louise van Santen, uit. de Prom.
‘Emily’ van William Luce, vertaling Louise van Santen,uit. de Haagse Comedie.
‘Emily revisited’, bewerking Anne-Marie Heyligers, vertaling Louise van Santen.
‘The Belle of Amherst’ van William Luce.
Bronnen van inspiratie:
‘The life of Emily Dickinson’, by Richard B. Sewall.
‘Emily Dickinson, The complete Poems’, Edited by Thomas H. Johnson.‘
The Gardens of Emily Dickinson’, by Judith Farr.
‘Open me Carefully‘, letters to Susan Huntington Dickinson, Edited by Hart and Smith.
www.svestdijk.nl‘
Ik zou nooit weggaan bij mijn vriend’, Dertig liefdesgedichten van Emily Dickinson, vertaling Willem Wilmink, uit. Bakker.
‘Welk een waagstuk is een brief ‘, brieven van Emily Dickinson, gekozen en vertaald door Bert Keizer. 2008 uit. Ambo/Anthos.
‘Emily Dickinson, Gedichten 1’, vertaling en commentaar Peter Verstegen, uit. van Oorschot.
‘Ik vind vervoering in het leven‘, brieven van Emily Dickinson, vertaling Peter Verstegen.
‘Mijn zuster Emily‘, van Paola Kaufmann vertaling Jacqueline Visscher
De voorstelling Trailer Emily Emily Dickinson voor wie en waar Recensies en reacties
Bundel Emily Dickinson